آیین نامه راهنمایی و رانندگی منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان

فصل اول تعاریف :
ماده 1( اصطلاحات و کلماتی که در این آیین نامه به کار برده شده دارای معانی زیر است :
1- وسیله نقلیه غیر موتوری : وسیله نقلیه زمینی که نیروی محرکه آن از موتور نباشد .
2- وسیله نقلیه موتوری : وسیله نقلیه زمینی که نیروی محرکه آن به وسیله موتور تامین می شود .
3- وسیله نقلیه برقی : وسیله نقلیه زمینی که نیروی محرکه آن به وسیله موتور برقی تامین می شود.
4- وسیله نقلیه ریلی : وسیله نقلیه زمینی که بر روی ریل حرکت کند .
5- یدک : وسیله نقلیه ای که توسط وسیله نقلیه دیگر که دارای نیروی محرکه و سیستم فرمان و هدایت است کشیده می شود .
6- شبه یدک : یدکی که قسمتی از وزن آن روی کشنده قرار دارد .
7- راننده : شخصی که وسیله نقلیه را هدایت می کند
8- عابر پیاده : شخصی که هیچ وسیله نقلیه ای را هدایت نمی کند .
9- مسافر : شخصی که به منظور جابجایی از نقطه ای به نقطه دیگر از انواع وسایل نقلیه استفاده می کند .
10- سواری : وسیله نقلیه موتوری زمینی دارای چهار چرخ که برای جابجایی حداکثر شش مسافر ( با راننده ) ساخته شده باشد .
11- استیشن : نوعی سواری که ظرفیت آن با راننده حداقل 7 نفر و حداکثر 9 نفر باشد .
12- مینی بوس : نوعی سواری که ظرفیت آن با راننده حداقل 10 نفر و حداکثر 21 نفر باشد .
13- اتوبوس : وسیله نقلیه موتوری زمینی مسافربری که ظرفیت آن با راننده حداقل 22 نفر باشد .
14- وسیله نقلیه امدادی : وسیله نقلیه موتوری زمین مخصوص خدمات انتظامی ، آتش نشانی ، بهداشتی ، درمانی و تعمیرات اضطراری برق ، گاز و آب و سایر موارد با کسب مجوز قبلی.
15- موتور سیکلت : وسیله نقلیه زمینی که دارای دو یا سه چرخ با اطاقک پهلو ( ساید کار ) یا بدون آن و مجهز به یک موتور محرکه باشد .
16- دوچرخه : وسیله نقلیه زمینی که لااقل دارای دوچرخ باشد و منحصراً با نیروی عضلانی شخصی که سوار آن است به وسیله پدال یا اهرم های دستی حرکت نماید .
17- آمبولانس : وسیله نقلیه موتوری با تجهیزات امدادی درمانی که برای جابجایی بیمار و یا مصدوم ساخته شده است .
18- ماشین آتش نشانی : وسیله نقلیه موتوری زمینی با علائم و تجهیزات و رنگ ویژه که برای امداد و نجات و اطفای حریق ساخته شده است .
19- وزن مجاز : مجموع وزن وسیله نقلیه و بار آن .
20- وسیله نقلیه باربری : وسیله نقلیه موتوری زمینی که برای حمل بار ساخته شده و کابین راننده از قسمت بار بوسیله دیواره ای مقاوم مجزا باشد .
21- وانت : وسیله نقلیه باربری با حداکثر ظرفیت بارگیری 2 تن .
22- کامیونت : وسیله نقلیه باربری با ظرفیت بارگیری بین 2 تن الی 5/3 تن .
23- کامیون : وسیله نقلیه باربری با ظرفیت بارگیری بین 5/3 تن الی 16 تن .
24- کامیون اطاقدار : کامیونی که حداکثر ارتقاع دیواره مقاوم اطاق بار آن از کف اطاق 5/1 متر باشد .
25- کامیون لبه دار : کامیونی که حداکثر ارتقاع دیواره مقاوم اطاق بار آن از کف اطاق 80 سانتی متر باشد .
26- کامیون تیغه دار : کامیونی که قسمت بار آن بوسیله تیغه ای طولی به دو نیمه مساوی مجزا شده باشد .
27- کامیون کفی : کامیونی که قسمت بار آن فاقد دیواره باشد .
28- کامیون مسقف : کامیونی که قسمت بار آن به صورت محفظه فلزی سر پوشیده ساخته شده است .
29- کامیون یخچالدار : کامیون مسقف که قسمت بار آن دارای تجهیزات برودتی باشد .
30- کامیون تانکر : کامیونی که قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و برای حمل انواع مایعات ساخته شده است .
31- کامیون بونکر : کامیونی است که قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و برای حمل انواع مایعات ساخته شده است.
32- کامیون میکسر : کامیونی که قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و دارای دستگاه مخلوط کن باشد .
33- کامیون کمپرسی : کامیون اطاقداری که تخلیه بار آن به وسیله دستگاه کمپرس انجام می شود .
34- وسیله نقلیه جرثقیل دار : وسیله نقلیه باربری که قسمت بار آن مجهز به دستگاه جرثقیل باشد .
35- تراکتور بارکش : وسیله نقلیه موتوری زمینی که برای کشیدن یدک بارکش ساخته شده است .
36- تراکتور کشاورزی : وسیله نقلیه موتوری زمینی که برای کارهای کشاورزی ساخته شده است .
37- کشنده : وسیله نقلیه موتوری زمینی که انواع یدکی و شبه یدک بارگیر به آن متصل و با نیروی آن کشیده می شود .
38- تریلر : وسیله نقلیه باربری با ظرفیت بارگیری 24 تن که از مجموع کشنده و شبه یدک تشکیل شده باشد .
39- راه : کلیه معابری که برای عبور و مرور اختصاص یابد .
40- سواره رو : قسمتی از سطح راه که برای تردد یا توقف وسایل نقلیه اختصاص یابد .
41- پیاده رو : قسمتی از سطح راه در امتداد سواره رو که برای عبور عابرین پیاده مجزا شده باشد.
42- گذرگاه عبور عابر پیاده : قسمتی از عرض سواره رو که بوسیله علایم مخصوص برای عبور عابر پیاده مشخص شده باشد .
43- کوچه : راهی که حداکثر عرض آن 6 متر باشد.
44- خیابان : راهی که عرض آن بیش از 6 متر باشد .
45- جاده : راهی است در خارج از محدوده شهرها .
46- خیابان اصلی : خیابانی که در برخورد با خیابان دیگر عریض تر باشد یا با نصب علایم راهنمایی ، اصلی تقلی شود .
47- خیابان فرعی : خیابان که در برخورد با خیابان دیگر کم عرض تر باشد یا با نصب علایم راهنمایی ، فرعی تلقی شود.

فصل دوم : گواهینامه رانندگی
ماده 2) هر کس بخواهد با هر نوع وسیله نقلیه موتوری در محدوده منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان رانندگی نماید باید دارای گواهی نامه معتبر رانندگی مربوط به آن وسیله باشد .
ماده 3 ) گواهی نامه های رانندگی معتبر عبارتند از :
1- گواهینامه های صادر شده در داخل کشور
2- گواهینامه های خارجی معتبر و مورد تایید .

فصل سوم : تصادفات
ماده 4) راننده هر وسیله نقلیه که مرتکب تصادف منجر به جرح یا فوت شود ، موظف است صحنه تصادف را حفظ کرده و مراتب رادر اسرع وقت به واحد حفاظت منطقه اطلاع دهد و مادام که تشریفات مربوط به رسیدگی به تصادف وسیله کارشناسان خاتمه نیافته از تغییر وضعیت صحنه تصادف خودداری کند ، لیکن در تصادفات منجر به خسارات چنانچه وسیله نقلیه قابل حرکت باشد راننده ملزم است آن را در نزدیکترین محلی که موجب سد معبر نشود برای رسیدگی و بازدید متوقف سازد .
تبصره : چنانچه راننده وسیله نقلیه مراتب وقوع تصادف را اطلاع ندهد ، مالک وسیله نقلیه و سایر سرنشینان موظف به دادن اطلاع می باشند .
ماده 5) رسیدگی به کلیه تصادفات رانندگی توسط مراجع صلاحیت دار انجام می شود .
ماده 6) رانندگان و سرنشینان وسیله نقلیه ای که تصادف نموده اند در صورت وقوع جرح موظفند کمک های مورد نیاز را به مجروحین نموده نسبت به اعزام آنان به مراکز درمانی اقدام نمایند .
ماده 7) چنانچه رانندگان و سرنشینان وسیله نقلیه ای که تصادف نموده قادر به رساندن مصدومین به مراکز درمانی نباشد سایر افراد حاضر به شرط داشتن توانایی موظفند ضمن انجام کمکهای لازم در صورت نیاز ، مصدومین را به مراکز درمانی منتقل کنند در اینگونه موارد واحد حفاظت منطقه فقط اجازه دارد مشخصات کمک دهنده را ثبت نماید .
ماده 8) راننده هر وسیله نقلیه ای که با وسایل نقلیه در حال توقف ، حیوانات ، علایم راهنمایی ، چراغ برق ، درخت و سایر اجسام تصادف نماید ، باید مراتب را به واحد حفاظت منطقه اطلاع دهد .
ماده 9 ) واحد حفاظت منطقه موظف است پس از رویت وسیله نقلیه ای که تصادف و برخورد در آن وجود دارد مراتب را به حراست منطقه اطلاع دهد .

فصل چهارم : تجهیزات
ماده 10) اشخاص حق ندارند هیچ نوع وسیله نقلیه ای را که فاقد لوازم و تجهیزات مذکور در این فصل ، یا دارای لوازم و تجهیزات مخالف مقررات باشد ، در راهها برانند یا برای رانندگی در اختیار دیگری بگذارند .
ماده 11) کلیه وسایل نقلیه موتوری دارای چهار چرخ یا بیشتر ، حداقل باید دارای چراغ هایی به شرح زیر باشند :
1- دو چراغ با نور سفید در طرفین جلو که نور آنها قابل تبدیل به سمت بالا و پایین باشد ، به نحوی که به وسیله نور بالا اشخاص و یا اشیا از فاصله 150 متری و به وسیله نور پایین از فاصله 35 متری تشخیص داده شوند .
2- دو چراغ کوچک با نور زرد یا سفید برای تشخیص عرض وسیله نقلیه در منتهی الیه طرفین جلو ، نور این چراغها باید از فاصله 150 متری دیده شود .
3- دو چراغ با نور قرمز جهت تشخیص عرض وسیله نقلیه در منتهی الیه طرفین عقب ، نور این چراغها باید از فاصله 150 متری دیده شود .
4- دو چراغ کوچک با نور قرمز برای ترمز در طرفین عقب که به محض گرفتن ترمز روشن شود ، نور این چراغها باید از فاصله 150 متری دیده شود .
5- یک چراغ به رنگ سفید برای روشن نمودن پلاک عقب .
6- یک چراغ کوچک به رنگ زرد یا سفید در عقب که فقط هنگام استفاده از دنده عقب روشن شود .
7- دو نور تاب قرمز در طرفین عقب .
ماده 12) موتور سیکلت باید حداقل یک چراغ و حداکثر دو چراغ با نور سفید در جلو که تا فاصله 150 متری را روشن نماید و یک چراغ قرمز با شیشه نور تاب قابل رویت از فاصله 150 متری در عقب و دو آیینه روی فرمان داشته باشد .
ماده 13) هر دو چرخه باید یک چراغ با نور سفید در جلو که تا مسافت 150 متری را روشن نماید و یک چراغ قرمز و نور تاب قابل رویت از فاصله 20 متری در عقب و یک زنگ یا بوق که صدای آن از فاصله 30 متری شنیده شود ، داشته باشد .
ماده 14) هیچ وسیله نقلیه موتوری نباید بیش از چهارچراغ نور سفید و زرد در جلو داشته باشد که نوری بیش از 300 شمع تولید کند و نور هر چراغ عقب نیز نباید از 3 شمع کمتر باشد .
ماده 15) وسایل نقلیه موتوری سنگین که حداقل 205 سانتی متر عرض و و حداقل 9 متر طول داشته باشند می توانند علاوه بر چراغ های مذکور در ماده 12 دو چراغ با نور زرد در جلو و سه چراغ با نور قرمز در عقب داشته باشند . استفاده از این چراغها تنها در راه های فاقد روشنایی مجاز است .
ماده 16) وسایل نقلیه موتوری با طول 6 متر یا بیشتر باید در هر پهلو حداقل چهار چراغ کوچک با نور زرد یا قرمز به همین تعداد نور تاب داشته باشند .
ماده 17) کلیه وسایل نقلیه موتوری باید دارای حداقل چهار چراغ چشمک زن با نور زرد باشند که دو چراغ در طرفین جلو و دو چراغ در طرفین عقب به عنوان راهنما کار کنند .
ماده 18) وسایل نقلیه حفاظت و آتش نشانی باید دو چراغ قرمز گردان در مرتفع ترین نقطه خود داشته و مجهز به آژیر و بلندگو باشند .
- سایر وسایل نقلیه امدادی فقط از یک چراغ زرد و آژیر استفاده می نمایند .
ماده 19) هر وسیله نقلیه موتوری دارای چهار چرخ یا بیشتر باید ، حداقل دارای دو سیستم جداگانه ترمز باشد که یک سیستم برای متوقف ساختن وسیله نقلیه و سیستم دیگر برای نگهداشتن وسیله نقلیه در حال توقف به کار گرفته شود .
ماده 20) هر دو چرخه موتوردار و موتور سیکلت باید دارای دو سیستم ترمز باشد که بر روی چرخ عقب یا هر دو چرخ اثر نماید .
ماده 21) هر دوچرخه باید حداقل دارای یک سیستم ترمز باشد که بر روی چرخ عقب یا هر دو چرخ اثر نماید .
ماده 22) یدک ها و شبه یدک هایی که ظرفیت آنها از 1400 کیلوگرم بیشتر است باید دارای سیستم ترمز باشند
نحوه ساختمان این سیستم ترمز باید به صورتی باشد که در صورت قطع ناگهانی اتصال ترمز خودبخود گرفته شود و یدک با شبه یدک را متوقف سازد .
ماده 23) هر وسیله نقلیه موتوری چهار چرخ یا بیشتر باید حداقل دارای یک آینه مخصوص در داخل اطاق و یک آینه مخصوص در بیرون اطاق سمت راننده باشد به نحوی که عبور وسایل نقلیه از پشت سر و پهلو برای راننده قابل رویت باشد .
ماده 24) کلیه وسایل نقلیه موتوری دارای شش چرخ یا بیشتر باید در پشت تمام چرخها دارای گل پخش کن باشند .
ماده 25) هر وسیله نقلیه موتوری دارای شیشه جلو باید مجهز به دستگاهی برای پاک کردن باران ، برف و رطوبت شیشه باشد که به طور خودکار یا به دلخواه راننده کار کند .
ماده 26) نصب شیشه هایی که نور را کاملاً منعکس نماید ( با استفاده از اسپری یا عامل دیگر ) روی وسایل نقلیه ممنوع است .
ماده 27) کلیه وسایل نقلیه موتوری باید دارای منبع اگزوز باشند که مانع از ایجاد صدای ناهنجار شود مستقیم کردن خروجی اگزوز ممنوع است .
ماده 28) تمام صندلی های وسایل نقلیه موتوری باید مجهز به کمربند ایمنی باشد .
ماده 29) راننده و ترک نشین موتور سیکلت باید از کلاه ایمنی استفاده نمایند .
ماده 30) کلیه وسایل نقلیه موتوری باید یک مثلث نورتاب قابل رویت از فاصله150 متری همراه داشته باشند .
اتوبوسها، کامیونها و تریلی ها باید حداقل دارای دو مثلث نور تاب باشند .
ماده 31) کلیه وسایل نقلیه مسافربری باید دارای جعبه کمک های اولیه و کپسول آتش نشانی مناسب باشند .
ماده 32) عاج لاستیک چرخ های وسایل نقلیه در ساییده ترین قسمت نباید کمتر از 2 میلی متر باشد .

فصل پنجم : مقررات حمل و نقل بار و مسافر
ماده 33) حمل مسافر و بار بیش از ظرفیت مجاز وسیله نقلیه ممنوع است .
ماده 34) نصب باربند و حمل بار روی سقف اتوبوس و مینی بوس ممنوع است .
ماده 35) حمل هر گونه مواد محترقه و آتش زا و سریع الاشتغال توسط وسایل نقلیه مسافربری ممنون است .
ماده 36) وسایل نقلیه مسافربری به تناسب فصل باید دارای تجهیزات گرم کننده و سردکننده باشند .
ماده 37) رانندگان وسایل نقلیه باربری موظفند در هنگام بارگیری با استفاده از وسایل مناسب بار وسیله نقلیه خود را کاملاً مهار نمایند و در صورت لزوم بوسیله پوشش آن را محفوظ نمایند هر گاه محموله یا قسمتی از آن سقوط کند راننده مسئول است .
ماده 38) طول و عرض بار وسایل نقلیه باربری نباید از اطاق بار آن بیرون باشد .
ماده 39) راننده یا مالک وسیله نقلیه باربری مسئول خسارت وارده به راه در اثر حمل بار غیر مجاز می باشد .
ماده 40) توزیع وسایل نقلیه باربری در مکانهایی که باسکول نصب گردیده انجام می شود رانندگان وسایل نقلیه باربری موظفند وسایل نقلیه خود را در جهت توزین به روی باسکول ها هدایت کنند .
ماده 41) هر گاه در موقع توزین معلوم شود که بیش از وزن مجاز بارگیری شده بار اضافی تخلیه می شود .
مسئولیت انبار کردن و حفظ بار اضافی به عهده راننده یا مالک وسیله نقلیه می باشد .
ماده 42) منطقه می تواند جهت حمل محمولاتی که قابل تجزیه و تفکیک نبوده بیش از ظرفیت یا بزرگتر از حجم معین است ، پروانه مخصوص که حاوی مشخصات و ظرفیت وسیله نقلیه حمل کننده و وزن و ابعاد بار و مسیر و تعداد دفعات رفت و برگشت است صادر کند . این پروانه باید تا پایان مدت اعتبار آن نزد راننده موجود باشد و هنگام مراجعه مامورین حفاظت ارائه شود .
ماده 43) حمل مایعات باید به وسیله تانکر انجام شود و حمل مایعات در مخازن نیمه خالی ممنوع است .
ماده 44) حمل مواد محترقه و آتش زا فقط با وسایل نقلیه مخصوص مجاز است .

فصل ششم : مقررات مختلف
ماده 45) عابرین پیاده هنگام حرکت در طول راه هایی که پیاده رو دارد حق ندارند از سواره رو عبور کنند .
ماده 46) در راههایی که پیاده رو وجود ندارد و یا در صورت وجود به جهاتی قابل استفاده نباشد عابرین پیاده موظفند هنگام حرکت در طول سواره رو از منتهی الیه سمت چپ خود به نحوی عبور نمایند که حرکت وسایل نقلیه مقابل در خلاف جهت ایشان انجام گیرد .
ماده 47) عابرین پیاده موظفند برای گذشتن از عرض راه حتماً از گذرگاه عابر پیاده عبور نمایند .
ماده 48) عابرین پیاده برای عبور از عرض راه مکلفند به طور ناگهانی از پیاده رو داخل سواره رو نشده ضمن توجه به مسیر عبور وسایل نقلیه با احتیاط از کوتاهترین مسیر از عرض راه عبور نمایند .
ماده 49) اشخاصی که به هر عنوان بر روی راه ها کار می کنند قبل از شروع به کار باید علایم ایمنی عبور و مرور را در محل و به لباسهای کارگران و وسایل نقلیه خود نصب نمایند . در غیر این صورت مامورین موظف به جلوگیری از فعالیت آنان می باشند .
ماده 50) به غیر از ماموران حفاظت هیچ کس حق ندارد برای هدایت و حفاظت وسایل نقلیه در سواره رو و خیابان بایستد یا قدم بزند .
ماده 51) اشخاصی که به وسیله چرخ معلولین ( ویلچر) حرکت می کنند و یا کودکانی که بوسیله کالسکه حمل می شوند در حکم عابر پیاده می باشند .
ماده 52) رانندگان وسایل نقلیه در حال حرکت موظفند برای جلوگیری از تصادف فاصله مناسبی را نسبت به وسیله نقلیه جلویی خود حفظ نمایند .
ماده 53) حرکت با دنده خلاصی در سرازیری ها ممنوع است .
ماده 54) رانندگان هنگام رانندگی حق صحبت یا استعمال دخانیات و یا خوردن و آشامیدن را نداشته و باید صرفاً به هدایت وسیله توجه داشته باشند .
ماده 55) اشخاصی که مواد مخدر یا مشروبات الکی و یا داروهای آرام بخش و خواب آور مصرف نمایند تا رفع کامل آثار آن حق رانندگی ندارند .
ماده 56) وسایل نقلیه امدادی جهت انجام ماموریت فوری در صورت به کاربردن چراغگردان مخصوص یا آژیر تا حدودی که موجب تصادف نشوند مجاز به انجام اعمال زیر می باشند :
1- توقف در محل ممنوعه
2- تجاوز از سرعت مجاز
3- سبقت از سمت راست وسیله نقلیه دیگر
4- عبور از طرف چپ راه
5- دور زدن در نقاط ممنوعه
6- گذشتن از چراغ قرمز یا عدم رعایت علائم دیگر ایست ، مشروط به اینکه از سرعت وسیله نقلیه در اینگونه محل ها تا حد امکان کاسته شود .
ماده 57) وسایل نقلیه امدادی که مجاز به داشتن آژیر می باشند فقط در مواقعی که برای انجام ماموریت فوریتی در حرکتند باید از آنها استفاده نمایند .
ماده 58) راندن وسیله نقلیه ای که بیش از ظرفیت مجاز بار یا مسافر گرفته باشد ممنوع است .
ماده 59) راندن وسایل نقلیه در پیاده رو ممنوع است .
ماده 60) سوار شدن یا سوار کردن اشخاص در قسمت خارجی وسیله نقلیه ممنوع است .
ماده 61) سوار شدن یا سوار کردن اشخاص در قسمت بار و یا روی بار وسایل نقلیه باربری ممنوع است .
ماده 62) درب های هر وسیله نقلیه در حال حرکت باید کاملاً بسته باشد و بازکردن آنها قبل از توقف کامل مجاز نیست .
ماده 63) چنانچه درب وسیله نقلیه به گونه ای باز شود که برای عابرین یا وسایل نقلیه دیگر خطربه وجود آورد سرنشین یا راننده مسئول خواهد بود .
ماده 64) رانندگان وسیله نقلیه هنگام عبور از معابر و گذرگاههای تنگ یا در مواردی که بیشتر از 50 متر مقابل آنها مرئی نیست مکلفند آهسته حرکت کنند و در صورت احتمال اخلال نظم و مزاحمت بر حسب مورد وسیله نقلیه را کند و یا آن را متوقف سازند .
ماده 65) هیچ کس حق ندارد وسیله نقلیه ای که متعلق به او نیست یا برا ی رانندگی در اختیار او گذاشته نشده را بدون اجازه کسی که آن را در اختیار دارد از محل خود حرکت دهد یا با آن رانندگی کند مگر ماموران حفاظت آن هم در حدود مقررات و وظایف قانونی .
ماده 66) هیچ کس نمی تواند به شخص فاقد گواهینامه رانندگی لازم اجازه رانندگی با وسیله نقلیه خود را بدهد .
ماده 67) هنگامی که وسیله نقلیه بخواهد از تقاطع بدون راه بند راه آهن بگذرد پس از اطمینان از عدم عبور قطار وسیله نقلیه را در دنده قرار داده ، بدون عوض کردن دنده از تقاطع عبور کند .
ماده 68) چنانچه ماموران راهنما در محل تقاطع راه آهن حضور داشته باشند عبور وسایل نقلیه از تقاطع باید با فرمان آنان انجام گیرد .
ماده 69) ماموران حفاظت مکلفند از عبور و مرور در راههای که به واسطه خرابی یا علل دیگر خطرناک می باشند تا تعمیر و دفع علل خطر جلوگیری به عمل آورند یا از حرکت برخی از انواع وسایل نقلیه و یا از وسایل نقلیه ای که مجهز به وسایل لازم نیستند ممانعت به عمل آورند .
ماده 70) حمل جنازه باید با وسایل نقلیه مخصوص انجام گیرد مگر با اجازه راهنمایی و رانندگی .
ماده 71) هیچ کس حق ندارد در حالی که سوار بر دوچرخه باشد به وسایل نقلیه در حال حرکت تکیه و آنها را وسیله حرکت خود قرار دهد .
ماده 72) تکیه نمودن و آویزان شدن اشخاص به وسایل نقلیه ممنوع است .
ماده 73)هیچ کس حق ندارد در حالی که سوار بر کفش های چرخدار است در سواره رو حرکت کند .
ماده 74) هیچ کس حق ندارد بر روی سواره رو زباله یا شیشه یا قطعات فلزی و مایعات لزج بریزد و به طور کلی هر چیزی که باعث سد راه و یا ایجاد خطر و انحراف وسایل نقلیه از مسیر حرکت باشد ممنوع است .
ماده 75) هر راننده باید از علایم راهنمایی و رانندگی اطاعت نماید .
ماده 76) واحد حفاظت پس از هماهنگی با حراست می تواند استفاده از لوازم یا تجهیزات مشخصی را برای رانندگان یا وسیله نقلیه ممنوع سازد .
ماده 77) در وسایل نقلیه باربری اطاق خواب جزو اطاق راننده محسوب می شود .
ماده 78) واحد حفاظت پس از هماهنگی با حراست می تواند در صورتی که به سلامت جسمی یا روحی دارنده گواهی نامه برای کنترل وی بر وسیله نقلیه ، تردید کند وی را به مراجع پزشکی ذیصلاح معتمد جهت آزمایش و ارسال نتیجه ، معرفی نماید .
ماده 79) هیچکس حق ندارد به علایم راهنمایی و رانندگی صدمه بزند .
ماده 80) واحد حراست هر گونه اطلاعیه یا اخطاریه را به آخرین آدرس مالکین وسیله نقلیه و یا به آدرس کارفرمای وی خواهد فرستاد ، 15 روز پس از ارسال آنها تلقی بر اطلاع مالک خواهد بود .
ماده 81) در صورتی که پارک وسیله نقلیه موجب سد معبر شود و یا برای تردد سایر وسایل نقلیه ایجاد خطر نماید به وسیله عوامل راهنمایی و رانندگی و با امکانات لازم به محل مناسب انتقال می یابد .
در این صورت هزینه جابجایی و نگهداری وسیله نقلیه علاوه بر پرداخت جریمه تخلف به عهده مالک خواهد بود .
ماده 82) مسابقه گذاردن بین دو یا چند وسیله نقلیه یا حرکت در موازات یکدیگر و راه ندادن به وسایل نقلیه دیگر برای سبقت مجاز ممنوع است .

فصل هفتم : علائم راهنمایی و رانندگی
ماده 83) علایم راهنمایی و رانندگی که برای کنترل و تنظیم عبور و مرور در راههای منطقه به کار می رود به وسیله سازمان منطقه تعیین و در محل های مناسب نصب می گردد. کلیه رانندگان وسایل نقلیه و عابرین پیاده موظفند از علایم مذکور تبعیت نمایند .
ماده 84) کنترل و تنظیم عبور و مرور بوسیله چراغ ، تابلوها ، خطوط ، نوشته ها ، و یا هر وسیله دیگری که بر حسب مورد مقتضی باشد به عمل می آید در هر حال فرمان ماموران حفاظت بر تمام علایم دیگر مقدم است .
ماده 85) در محل هایی که عبور و مرور بوسیله چراغ راهنمایی کنترل می شود رنگ های زیر برای مقاصدی که معین شده به کار می رود :
1- چراغ سبز برای حرکت :وسایل نقلیه ای که با چراغ سبز روبرو می شوند حق تقدم یا گردش را دارند مگر آن که گردش بوسیله علامت دیگری ممنوع شده باشد در هر حال وسایل نقلیه در حال گردش باید حق تقدم وسایل نقلیه ای که مستقیماً می روند و حق تقدم عابرین پیاده ای که از گذرگاه پیاده رو در حرکتند را رعایت نمایند .
2- چراغ زرد برای احتیاط : وسایل نقلیه ای که با چراغ زرد روبرو می شوند بایستی قبل از خط ایست گذرگاه عابر پیاده توقف نمایند و اگر قبلاً وارد تقاطع شده اند موظفند به حرکت خود ادامه دهند و از تقاطع و گذرگاه عابر ، عبور نمایند .
3- چراغ قرمز برای ایست کامل : وسایل نقلیه ای که با چراغ قرمز روبرو می شوند باید قبل از خط ایست گذرگاه عابر پیاده توقف کامل نمایند و در صورت نبودن خط ایست در فاصله 5 متری چراغ راهنمایی بایستند و تا روشن شدن چراغ سبز منتظر بمانند.
4- چراغ چشمک زن زرد برای عبور با احتیاط : وسایل نقلیه مکلفند با مشاهده این چراغ از تقاطع و گذرگاه پیاده با احتیاط کامل و سرعت کم عبور نمایید.
5- چراغ چشمک زن قرمز برای ایست و عبور : وسایل نقلیه در صورت برخورد با این چراغ باید قبل از ورود به تقاطع یا گذرگاه پیاده توقف کامل کنند و پس از اطمینان از عدم وجود خط تصادف عبور نمایند .
ماده 86) انواع خطوطی که روی راهها باید کشیده شود مطابق نمونه های منضم به آیین نامه راهنمایی و رانندگی است .
ماده 87) تابلوها باید مطابق نمونه بین المللی که ضمیمه آیین نامه راهنمایی و رانندگی است تهیه و نصب شود .
ماده 88) در محل هایی که چراغ قرمز یا هر نوع علایم ایست دیگر وجود دارد ممکن است بوسیله پیکان سبزی که در کنار چراغ قرمز تعبیه می شود یا با نصب تابلو به وسایل نقلیه اجازه داده شود که در مسیر معینی حرکت نمایند در این مورد رعایت حق تقدم پیادگان و وسایل نقلیه که با چراغ سبز جهت دیگر اجازه عبور داشته اند الزامی است .
ماده 89) نصب آگهی یا علامت یا تابلو یا وسایلی که دارای شباهت با علایم راهنمایی و رانندگی باشد یا از آنها تقلید شود و یا منظور از آن ، هدایت و کنترل وسایل نقلیه باشد و یا به طریقی باعث جلوگیری از رویت علایم راهنمایی و رانندگی گردد همچنین نصب چراغ های رنگی تبلیغاتی در مجاورت چراغ های راهنمایی به طوری که موجب اشتباه رانندگان گردد ممنوع است ماموران حفاظت می توانند در صورت مشاهده چنین اشیایی جهت برداشتن آنها اقدام و هزینه های متعلقه را دریافت نمایند .
ماده 90) هیچکس حق ندارد در علایم راهنمایی و رانندگی و دیگر وسایل تنظیم عبور و مرور وسایل نقلیه تغییراتی بدهد و یا در متن آن تصرفاتی نماید .
ماده 91) علایم راهنمایی و رانندگی که به صورت نوشته به کار می رود و نوشته های متن تابلوهای راهنمایی و رانندگی باید به دو زبان فارسی و لاتین باشد .
ماده 92) رانندگانی که قصد گردش به راست یا چپ یا توقف را دارند مکلفند از فاصله یکصد متری محل گردش یا توقف به وسیله چراغ راهنما به ترتیب زیر علامت بدهند :
1- برای گردش به راست : چراغ راهنمای سمت راست را روشن کنند .
2- برای گردش به چپ :دست چپ را به طور افقی نگاهدارند .
3- برای توقف : دست چپ را به صورت پایین نگهدارند .
ماده 93) علایم اخباری همچنین علایم سبقت گرفتن به شرح زیر است :
1- در روز بوق کوتاه .
2- در شیب چند بار خاموش و روشن کردن چراغ بزرگ جلوی وسیله نقلیه یا تعویض استپ هنگام سبقت گرفتن ، همچنین در روز و شب برای جلب توجه وسایل نقلیه پشت سر ، استفاده از چراغ راهنما ضروری است .
ماده 94) رانندگان وسایل نقلیه ای که مواد خطرناک حمل می کنند باید در طرفین و عقب وسیله نقلیه تابلوهایی که روی آن کلمه خطر با حروف درشت به رنگ قرمز نوشته شده باشد نصب کنند .
ماده 95) هر گاه وسیله نقلیه ای شب در کنار راه توقف کند و نور کافی در محل برای تشخیص اشیا از فاصله 150 متری وجود نداشته باشد راننده ( اعم از اینکه داخل وسیله نقلیه باشد یا خارج آن ) مکلف است چراغ های کوچک جلو و خطر عقب وسیله را روشن نگه دارد .
ماده 96) هر گاه در راهها ، نقصی برای هر نوع وسیله نقلیه موتوری ایجاد شود راننده مکلف است آن را از مسیر عبور و مرور خارج و در محل مناسبی که موجب سد راه و مزاحمت سایر وسایل نقلیه و عابرین پیاده نباشد متوقف سازد ، در این موارد و در سایر مواردی که وسیله نقلیه قادر به حرکت نباشد و انتقال آن به محل مناسب مقدور نشود به منظور اخبار به سایر رانندگان علایم ایمنی به ترتیب زیر در محل قرار دهد :
یک مثلث نورتاب قرمز به ابعاد 30 سانتی متر در فاصله هفتاد متری عقب و در مسیر موافق عبور کامیون ها و تریلی ها و اتوبوس ها ، مثلث مشابه دیگری در فاصله هفتاد متری جلو وسیله نقلیه به نحوی که کاملا قابل رویت باشد .
ماده 97) رانندگان کلیه وسایل نقلیه موظفند که از منتهی الیه سمت راست راه ، حرکت نمایند مگر در موارد زیر :
1- در موقع سبقت گرفتن از وسیله نقلیه جلو
2- موقعی که سمت راست راه به هر علتی مسدود و غیر قابل عبور باشد .
3- هنگام گردش به چپ
ماده 98) در راههایی که بوسیله موانع مخصوص یا سکو به دو قسمت تقسیم شده رانندگان موظفند از قسمت راست حرکت کنند و حق ندارند از قسمت چپ استفاده نمایند و یا از روی موانع بگذرند .
ماده 99) در راههای یک طرفه راننده وسایل نقلیه باید در جهت مجاز عبور کند و حرکت خلاف جهت مزبور ممنوع است .
ماده 100) در میادین و تقاطع های سکودار رانندگان وسایل نقلیه موظفند از طرف راست میدان و یا سکو گردش نمایند .
ماده 101) وسایل نقلیه چرخ پلاستیکی کندرو ( با سرعت کمتر از 30 کیلومتر ) در هنگام تردد در راههایی که مجاز اعلام شده مکلفند از منتهی الیه سمت راست و یا محل هایی که برای عبور آنها تعیین شده حرکت نمایند .
ماده 102) در موانعی که وسیله نقلیه ای از روبروی وسیله نقلیه دیگری در جهت مخالف حرکت می کند راننده هر یک از آنها بایستی حتی المقدور در طرف راست خود حرکت نماید و مخصوصاً در راههایی که از هر طرف فقط یک وسیله نقلیه می تواند عبور کند رانندگان باید سعی نمایند که در هنگام عبور فاصله کافی بین دو وسیله وجود داشته باشد .
ماده 103) در راهها و مناطقی که میزان سرعت رانندگی بوسیله تابلو و یا علایم دیگر راهنمایی معین نگردیده حداکثر سرعت مجاز برای رانندگان وسایل نقلیه به قرار زیر می باشد :
1- در خیابانها 50 کیلومتر در ساعت
2- در میدان ها و پیچ ها 20 کیلومتر در ساعت
ماده 104) رانندگان حق ندارند در راهها آنقدر با سرعت کم حرکت نمایند که باعث کندی عبور و مرور یا اختلال در آن بشوند مگر آن که برای احتراز از خطر و تصادف ضروری باشد .
ماده 105) رانندگان وسایل نقلیه موظفند در تقاطع هایی که فاقد چراغ راهنما یا مامور انتظامی یا تابلوی ایست می باشد ، در سرپیچ ها ، جاده های تنگ و تپه ها به طور کلی در محل هایی که موانعی در مسیر حرکت آنان وجود داشته باشد همچنین در مواقع بارندگی یا مه یا کولاک و امثال آنها از سرعت وسیله نقلیه تا حدی که بر حسب مورد برای احتراز از خطر یا تصادف ضرورت دارد بکاهند .
ماده 106) رانندگانی که قصد سبقت گرفتن از وسایل نقلیه ای را که در جهت آنان حرکت می کنند دارند باید پس از دادن علایم لازم فقط از سمت چپ آنها سبقت گرفته و پس از سبقت و طی مسافت کافی مجدداً به طرف راست خود متوجه شوند به نحوی که راه وسیله نقلیه ای که از آن سبقت گرفته شده مسدود نگردد یا موجب تصادف نشود ، سبقت گرفتن از طرف راست وسیله نقلیه ای که در حال گردش به چپ می باشد مجاز است .
ماده 107) رانندگان وسایل نقلیه ای که از آنها سبقت گرفته می شود ، بایستی راه را برای وسیله نقلیه ای که در حال سبقت گرفتن است باز کنند و بر سرعت خود نیفزایند .
ماده 108) سبقت گرفتن در موارد زیر ممنوع است :
1- در سر پیچ های تند و سر بالایی هایی که میدان دید کم است .
2- از 50 متر مانده به پیچ ها تا 50 متر بعد از آن یا در تقاطع راهها یا در تقاطع راه آهن
3- در مواقعی که میدان دید به هر علتی کافی نباشد .
4- سبقت از وسیله نقلیه ای که خود در حال سبقت گرفتن است مگر در راههایی که سه خط عبور و یا بیشتر داشته باشد .
5- برای اتوبوس ها و کامیون ها و تریلی ها در معابر شهری .
6- از یکصد 100 متر مانده به مدخل تونل ها و پل ها تا انتهای آنها .
7- در تقاطعی که با نصب علایم مخصوص سبقت گرفتن ممنوع اعلام شده باشد .
ماده 109) حق تقدم عبور وسایل نقلیه در تقاطع و میدان هایی که هیچگونه علامت و چراغ راهنما وجود نداشته باشد به ترتیب زیر است :
1- در تقاطع های هم عرض اگر دو وسیله نقلیه ای که روبروی یکدیگر در حرکتند بخواهند با هم داخل خیابان مجاور واحدی شوند حق تقدم عبور با وسیله ای است که به سمت راست گردش می کند .
2- هر گاه دو یا چند وسیله نقلیه از دو یا چند راه مختلف به مدخل تقاطع هم عرض یا میدانی رسند حق تقدم عبور یا وسیله ای است که در طرف راست وسیله دیگر قرار دارد .
3- در سه راهها حق تقدم عبور با وسیله نقلیه ای است که مستقیم حرکت می کند ولو اینکه عرض خیابانی که مسیر آن است از عرض خیابان تلاقی کننده کمتر باشد .
ماده 110) در برخورد راه اصلی با راه فرعی حق تقدم با وسیله ای است که از راه اصلی عبور می کند . رانندگانی که از راه فرعی وارد راه اصلی می شوند باید قبل از ورود به راه اصلی توقف کامل نمایند و پس از اطمینان از عدم برخورد با وسایل نقلیه ای که احتمالاً در راه اصلی حرکت می کنند وارد این راه بشوند .
ماده 111) رعایت حق تقدم برای وسیله نقلیه ای که از راه خصوصی یا گاراژ یا کارخانه و امثال آنها به معابر عمومی وارد می شود لازم است .
ماده 112) وسیله نقلیه ای که در حرکت است به وسایل نقلیه متوقفی که در حال حرکت کردن یا جلو و عقب یا دور زدن هستند حق تقدم دارد .
ماده 113) در گذرگاه عابر پیاده حق تقدم عبور با عابرین پیاده است .
ماده 114) در راههای دو طرفه هر گاه وسیله نقلیه ای بخواهد گردش به چپ کند حق تقدم با وسیله نقلیه ای است که مستقیم عبور می کند .
ماده 115) در راههای دو طرفه هر گاه وسیله نقلیه ای بخواهد گردش به چپ کند حق تقدم با وسیله نقلیه ای است که مستقیم عبور می کند .
ماده 116) در محل پارک کنار خیابان حق تقدم برای پارک کردن با وسیله نقلیه ای است که ضمن حرکت به عقب مشغول پارک کردن است .
ماده 117) راننده وسیله نقلیه ای که در حرکت است هنگام شب یا هر موقع دیگری که به علت کمی روشنایی نتواند اشیا و اشخاص را از فاصله 150 متری به خوبی تشخیص دهد باید چراغ های آن را به ترتیب مقرر در موارد بعدی روشن نماید .
ماده 118) در خیابانها و جاده هایی که نور کافی وجود دارد ، باید فقط از چراغهای کوچک و در صورت خرابی ناگهانی چراغ های کوچک جلو از نور پایین چراغها بزرگ استفاده شود .
ماده 120) در ساعاتی که چراغها روشن باشند اگر چند وسیله نقلیه متصل با هم حرکت کنند روشن کردن چراغهایی که به لحاظ محل نصبشان پوشیده می شوند ضرورت ندارد ولی در هر حال چراغ های جلوی وسیله اول و چراغ عقب وسیله آخر باید روشن باشند .
ماده 121) رانندگان وسایل نقلیه موتوری موظفند که در جاده ها از نور بالا استفاده نمایند مگر در موارد زیر :
1- در موقع روبرو شدن با وسیله نقلیه ای که در جهت مخالف حرکت می کند ، در این صورت راننده بایستی از فاصله 150 متری از نور پایین استفاده کند .
2- هنگامی که وسیله نقلیه از فاصله 150 متری عقب وسیله نقلیه دیگری که در حال حرکت عبور می کند مگر وقتی که در حال سبقت گرفتن باشد .
ماده 122) قواعد گردش در تقاطع راه ها به شرح زیر است :
1- برای گردش به راست باید وسیله نقلیه را به منتهی الیه سمت راست هدایت کرده و کاملاً از کنار تقاطع گذشت .
2- برای گردش به چپ بایستی از فاصله یکصد متری تقاطع با دادن علائم وارد مسیر سمت چپ شده به طوری که پس از ورود به تقاطع وسیله در حدود مرکز تقاطع قرار گیرد و سپس با رعایت حق تقدم عبور وسایل نقلیه ای که مستقیم در حرکتند با حداقل سرعت به چپ گردش نماید به نحوی که پس از ورود به خیابان مورد نظر در مجاورت محور وسط آن خیابان قرار گیرد .
ماده 123) در راههای یک طرفه برای گردش به چپ رانندگان موظفند وسیله نقلیه را به متنهی الیه طرف چپ راه هدایت و سپس به چپ گردش کنند .
ماده 124) دور زدن در فاصله 150 متری پیچ ها و سربالایی ها که میدان دید کافی نیست همچنین از روی خط ممتد ممنوع است .
ماده 125) عقب راندن وسیله نقلیه هنگام ضرورت باید با احتیاط کامل برای احتراز از وقوع هر گونه حادثه و انسداد راه عبور وسایل نقلیه صورت گیرد .
ماده 126) کلیه رانندگان وسیله نقلیه برای سوار و پیاده کردن سرنشینان خود بایستی فقط در محل های مجاز و در منتهی الیه سمت راست سواره رو توقف نمایند .
ماده 127) هیچ راننده ای مجاز نیست وسیله نقلیه ای را که موتور آن روشن است ولو در محل مجاز متوقف سازند و خود از آن پیاده و دور شود در سراشیبی باید پس از توقف چرخ های جلوی وسیله نقلیه به سمت راست کنار راه استقرار یابد .
ماده 128) رانندگان وسایل نقلیه در موارد زیر موظفند به ترتیبی که در زیر مقرر می شود توقف نمایند :
1- در موقع برخورد با وسیله نقلیه امدادی که دستگاههای اخبار صورتی یا بصری خود را به کار انداخته باشند باید وسیله نقلیه را به منتهی الیه سمت راست راه هدایت و در صورت لزوم تا گذشتن وسایل نقلیه امدادی متوقف شوند.
2- قبل از ورود به تقاطعی که فاقد علایم یا مامور حفاظت است باید توقف کنند و سپس با احتیاط کامل از تقاطع بگذرند .
3- قبل از رسیدن به گذرگاه عابر پیاده و در صورت عبور اشخاص باید وسیله نقلیه خود را متوقف سازند و با حرکت دادن دست چپ رانندگان پشت سر را نیز به توقف دعوت نمایند .
ماده 129) توقف در محل های زیر ممنوع است :
1- پیاده رو و گذرگاه عابر پیاده
2- مقابل مدخل خیابانها و جاده ها و کوچه ها یا مدخل اتومبیل رو ساختمان ها
3- داخل تقاطع
4- در فاصله 15 متری میدان یا تقاطع یا سه راهها یا تقاطع راه آهن
5- پنج متری شیرهای آب منصوب در راهها
6- پانزده متری اطراف چراغ راهنما و تابلوی راهنمایی که در کنار جاده ها نصب شده است .
7- کوچه ها
8- از ابتدا تا انتهای پیچها
9- در فاصله 15 متری مدخل گاراژهای آتش نشانی
10- کنار وسایل نقلیه ای که خود متوقف می باشند . ( توقف دوبله )
11- روی پلها و داخل تونل ها و معابر هوایی ( راه هایی که بر روی پایه قرار دارند .)
12- در خیابانهایی که پیاده روی آنها قابل عبور نبوده و پیاده اجباراً از قسمتی از سواره رو عبور می کنند .
13- در محل هایی که تابلوهای توقف مطلقاً ممنوع نصب شده است .
14- در هر نقطه از معابر به منظور تعمیر وسیله نقلیه جز در مورد ماده 96 که باید به ترتیب مقرر در همان ماده عمل شود .
15- در سطح آسفالت جاده های دو بانده .
16- رانندگان موتور سیکلت بایستی در موقع رانندگی فقط روی زین موتور بنشینند و حق ندارند شخص دیگری را بر ترک سوار کنند مگر این که در ترک نیز یک زین کامل نصب شده یا موتور سیکلت دارای ساید کار باشد .
ماده 130) رانندگی با دوچرخه رکابدار بدون داشتن زین محکم در محل مخصوص ممنوع است .
ماده 131) دو ترکه سوار کردن اشخاص روی دو چرخه ممنوع است .
ماده 132) دوچرخه سواران مکلفند :
1- هنگام حرکت کاملاً از طرف راست راه عبور نمایند .
2- در صورت تعدد دوچرخه سواران در یک ردیف حرکت کنند مگر آن که معبری ویژه برای آنها اختصاص داده شده باد در این صورت حق ندارند از خارج معبر ویژه و مخصوص عبور نمایند .
ماده 133) عبور دوچرخه سوار از پیاده رو ممنوع است .
ماده 134) رانندگان موتور سیکلت و دوچرخه حق ندارند در راهها حین رانندگی بار و اشیای دیگری حمل کنند یا حرکت ورزشی نمایند یا اعمالی انجام دهند که مستلزم بر داشت دستهای آنان از روی فرمان باشد .
ماده 135) عبور و مرور وسایل نقلیه فاقد پلاک شماره گذاری شده معتبر ممنوع است .
ماده 136) حمل و تخلیه هر گونه نخاله ، زباله و مصالح حاصل از خاکبرداری و سنگ برداری باید پس از هماهنگی با دفتر فنی منطقه و منحصراً در محل های تعیین شده توسط دفتر فنی و با رعایت تمامی جوانب ایمنی و زیست محیطی صورت پذیرد .
ماده 137) در سایر موارد پیش بینی نشده در این آیین نامه ، ملاک عمل آیین نامه راهنمایی و رانندگی جاری در کشور است.

فصل هشتم : جریمه ها
ماده 138) براساس دستور العمل های صادره از مبادی مربوطه در راستای قوانین راهنمایی و رانندگی کشور و با در نظر گرفتن آیتم های مختلف در هر شهری از جمله موقعیت جغرافیایی و بافت شهری و نوع مشاغل و فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی و تردد انواع خودروها که در سطح شهر برحسب نیاز و ضرورت و غیره توسط عوامل اجرایی ذینفع در هر شهری آیین نامه اجرایی تهیه و جهت اجرا به واحدهای اجرایی ابلاغ که این واحدها از نظر قانونی دارای قدرت اجرایی می باشند بطوریکه هر راننده ای از آیین نامه تصویبی تخطی نماید جریمه های مختلفی در مورد راننده متخلف اجرا می گردد .
ماده 139) برای اولین بار تخطی راننده از مقررات راهنمایی و رانندگی منطقه در تذکر کتبی با قید شماره پلاک ماشین و مشخصات راننده به وی اخطار داده خواهد شد .
ماده 140) در صورتیکه راننده خاطی برای بار دوم مقررات راهنمایی و رانندگی در منطقه را رعایت نکند از وی تعهد اخذ خواهد شد .
ماده 141) اگر راننده خاطی با توجه به تعهدی که داده است مجدداً مرتکب تخلف شود از ورود خودروی وی به منطقه جلوگیری به عمل آمده و وی مختار است با آژانس یا خودروی دیگری وارد منطقه شود.